Tarjima qilgan: @akromovich07
Bir qismda baland togʻli hudud – Hisor tizmasida joylashgan. Bu togʻ tizimining koʻp qismi Tojikistonda joylashgan, eng baland nuqtasi esa davlatlar chegarasida joylashgan va Oʻzbekistonning eng baland – 4643 m balandlikdagi Hazret Sulton choʻqqisi hisoblanadi. Landshaftning tabiati g’arbdan sharqqa qarab o’zgaradi – tepalik yon bag’irlari asta-sekin ulkan tosh massalariga aylanadi. Bundan tashqari, Hisor tizmasining tog‘ daryolari millionlab yillar davomida yer ostiga ulkan kanyonlarni o‘yib chiqqan.
Oʻzbekiston markazida togʻ tizmasining bir qismida shu nomdagi Hisor davlat togʻ-archa qoʻriqxonasi (Oʻzbekistondagi eng yirik) joylashgan boʻlib, bu yerda Qizil kitobga kiritilgan hayvonlar: oq panjali ayiq, qor qoplon (Irbis), Turkiston silovsi, yirik burgut, qumay (qorli kalxat) va boshqa hayvonlar. Oʻsimlik dunyosi boy: bu yerda archa, chinor va kulzorlarni, shuningdek, turli xil oʻt va gulli keng oʻtloqlarni koʻrish mumkin.
Hisor tizmasi diqqatga sazovor tarixiy joylarga nihoyatda boy, ammo turistik marshrutlardan uzoqda joylashganligi va infratuzilmasi yomon rivojlanganligi sababli u mashhur emas. Hisorning eng mashhur yodgorliklari – Temur g’ori, Teshik-Tosh g’ori, rang-barang Boysun qishlog’i, zamonaviy baland tog’li Maydanak rasadxonasi. Bundan tashqari, sayohatchilar go’zal Kulasay kanyoniga tashrif buyurish, dinozavrlarning toshga aylangan izlarini ko’rish va boshqa ko’p narsalarga qiziqishadi.
Hazrati Sulton – bu mahobatli tog‘ o’zidan o‘tkir va uchli tizmalari bilan qiyofalanadi, ammo unga chiqqach, tosh, qoziq, ko‘za, arabcha yozuvlar bitilgan lavhalardan yasalgan murakkab tuzilishga ega tekis maydonni ko‘rasiz. Yon tomonda odatda ibodatlar o’qiladigan tekis toshli platforma bor. Lekin, qizig’i, ushbu maydon mo”jizaviy tarzda yuzlab odamlarni o’z ichiga sig’dira oladi. Bir qaraganda u kichik va yaqin atrofdagi chuqur tubsizlikni ko’rganingizda pastga qarash qo’rqinchlidek tuyiladi, bir qaraganda esa katta va ko’p sonli odamlarni sig’dira oladigandek ko’rinadi. Hozirgacha bu joy muqaddas sanalib, u yerda barcha gunohlar kechirilishiga ishoniladi.
Yuqoriga ko‘tarilayotganda ziyoratchilar to‘xtab, duo o‘qiydigan taqvodor cholning qabriga duch kelishingiz mumkin. Chol har yili haj ziyorati uchun toqqa chiqadi va bir kuni: “Qayerda o’lsam, o’sha yerga meni dafn qilinglar”, deb yana toqqa chiqadi. O’sha yerda vafot etdi va muqaddas joyga dafn qilindi.
Yuqoriga ko’tarilish, ortiqcha kuch, ortiqcha hayotiy energiya va hatto ba’zi tajovuzkorlik hissi paydo bo’ladi. LEKIN, bu tog‘ osmonga ko‘tarilgan qorli cho‘qqilar, beg‘ubor daryolarning shovqini, o‘tlarning achchiq hidi, so‘z bilan ta’riflab bo‘lmaydigan yulduzli osmon o‘ziga xos uyg‘unlik va go‘zallikni yaratib, tinchlik, kuch va quvvatni tiklaydigan ajoyib joy. Dunyoning bu beg’ubor go’shalari haqida fikr yuritar ekan, inson o’zining ichki ovozini eshitadi, parvozni his qiladi va o’zining yana bir qismini ochib beradi.
Bu siz ko’proq narsaga qodir ekanligingizni sinab ko’rishingiz mumkin bo’lgan joy; yangi tomonlardan ochiladigan joy; shahar shovqin-suronidan, changdan va havodorlikdan dam olish uchun yoqimli joy. Faqat shu yerda siz tabiat bilan birlikni his qilishingiz, ongingiz va qalbingiz qanday tozalanganini his qilishingiz va ruhiy salohiyatingizni ro’yobga chiqarish uchun kuch paydo bo’lishini his qilishingiz mumkin.
Tog’ni ziyorat qilganingizdan so’ng, qalbingiz xotirjam va yorug’ bo’ladi, fikrlaringiz uzoqroqqa uchib ketadi, o’zingizni yangi odamdek his qilasiz. Hayotda ko’p narsa o’zgaradi, hamma narsa o’z joyiga tushadi, ishlar barakali bo’ladi.
